Pęknięta łąkotka – co warto o niej wiedzieć?
W dzisiejszych czasach coraz większą wagę przykłada się do aktywności fizycznej. Niestety, efektem ubocznym tego zjawiska jest wzrastająca liczba urazów. Zauważa się, iż staw kolanowy to najbardziej narażony na kontuzje kompleks stawowy. Strukturami szczególnie narażonymi na uszkodzenia są łąkotki. Warto dodać, iż 80-90% wszystkich uszkodzeń łąkotek powiązanych jest z urazami w trakcie aktywności fizycznej.
Czym są łąkotki?
• Łąkotki to zaopatrzone w mechanoreceptory włóknisto-chrzęstne struktury.
• Odpowiedzialne są za propriocepcję i stabilność stawu kolanowego.
• W przekroju poprzecznym przybierają postać klinowatych struktur; w obrazie osiowym zaś przypominają półksiężycowate twory.
Kiedy dochodzi do uszkodzenia łąkotek?
Do uszkodzenia łąkotek dochodzi w sytuacji ruchu:
• gwałtownego wyprostu w stawie kolanowych, w trakcie którego łąkotki nie są w stanie nadążyć za ruchem i zaklinować się;
• szybkiego skrętu z jednoczesnym ruchem zgięcia w stawie kolanowym.
W zależności od etiologii uszkodzenia łąkotek wyróżniamy uszkodzenia urazowe oraz degeneracyjne.
• URAZOWE – dotyczą najczęściej młodych osób, u których łąkotka nie wykazywała żadnych zmian,
• DEGENERACYJNE - obserwowane są u osób w średnim i podeszłym wieku jako wynik zmian zwyrodnieniowych.
Jakie sporty predysponują do uszkodzenia łąkotek?
• Narciarstwo,
• Piłka nożna,
• Siatkówka,
• Hokej.
Jakie są objawy uszkodzenia łąkotek?
• ból,
• opuchlizna,
• zablokowanie lub usztywnienie stawu kolanowego,
• ograniczenie zakresu ruchomości.
Jak wygląda leczenie uszkodzeń urazowych łąkotek stawu kolanowego?
Wyróżnia się dwa sposoby leczenie- nieoperacyjne i operacyjnie.
Niestety, ze względu na ograniczenie obszaru unaczynienia łąkotek jedynie do ich brzegu zewnętrznego, potencjał łąkotek do samoregeneracji jest nieznaczny. Dlatego też leczenie zachowawcze wydaje się być skuteczna jedynie w sytuacji mniejszych urazów. Główną procedurą stosowaną w procesie leczenia uszkodzeń łąkotek jest zabieg operacyjny wykonywany metodą artroskopii. Dobór metody operacyjnej zależny jest od typu i lokalizacji uszkodzenia, rozległości urazu, stabilności stawu kolanowego czy czynników indywidualnych. Sam zabieg najczęściej opiera się na wycięciu, szyciu lub przeszczepie łąkotki.
Jak wygląda leczenie rehabilitacyjne?
Postępowanie rehabilitacyjne po zabiegu operacyjnym w obrębie łąkotki obejmuje dwa główne etapy usprawniania. Wyróżniamy wczesny okres pooperacyjny i późny okres pooperacyjny. Program usprawniania jest zróżnicowany i zależy w głównej mierze od rodzaju i stopnia uszkodzenia w obrębie stawu kolanowego oraz charakterystyki wykonywanego zabiegu operacyjnego. Rehabilitacja powinna obejmować m.in. fizykoterapię (krioterapię, magnetoterapię, laseroterapię, ultradźwieki), kinezyterapię, terapię manualną, mobilizację rzepki czy też kiesiotaping..
Masz problem z łąkotką?
Chętnie pomożemy!
PIŚMIENNICTWO:
Shieh A., Bastrom T., Roocroft J., Edmonds E.W., Pennock A.T.: Meniscus tear pattrens in relation to skeletal maturity: Children versus adolescents. Am J Sports Med., 2013; 41(12):2779-2783.
Chivers M.D., Howitt S.D.: Anatomy and physical examination of the knee menisci:
a narrative review of the orthopedic literature. J.Can. chiropr. Assoc., 2009; 53(4): 319-333.
Cavanaugh J. T., Killian S. E.: Rehabilitation following meniscal repair. Curr. Rev. Musculoskelet. Med.; 2012; 5(1): 46-58.
Thorlund J.B., juhl C.B., Ingelsrud L.H., Skou S.T.: Risk factors, diagnosis and non-surgical treatment for meniscal tears: evidence and recommendations: a statement paper commissioned by the Danish Society of Sports Physical Therapy (DSSF). Br J Sports Med.; 2018; 52(9):557-565.
Widuchowski J.: Kolano. Urazy i obrażenia sportowe. G-KWADRAT s.c., Katowice, 1997, s.29-30,111-125,188-92
Hwang Y.G., Kwoh C.K.: The METEOR trial: No rush to repair a torn meniscus. Cleve. Clin. J. Med., vol. 81, 2014, s.226-32
Lippert H. (red.), (Wydanie polskie – Aleksandrowicz R. (red.)): Anatomia. Tom 2. Wydawnictwo medyczne Urban & Partner, Wrocław, 1998, s.730-1.
Widuchowski J.: Kolano. Urazy i obrażenia sportowe. G-KWADRAT s.c., Katowice, 1997, s.29-30,111-125,188-92.
Zaffagnini S., Marcheggiani Muccioli G.M., Lopomo N., Bruni D., Giordano G., Ravazzolo G. i in.: Prospective long-term outcomes of the medial collagen meniscus implant versus partial medial meniscectomy: a minimum 10-year follow-up study. Am. J. Sports Med., vol. 39, 2011, s.977-85.